KEDİLERE HANGİ AŞILAR YAPILMALI
KEDİLERE HANGİ AŞILAR YAPILMALI
Kediler
insanlar gibi bazı temel sağlık ihtiyaçlarına gereksinim duyarlar. Sahiplenilen
bir kedi için ilk yapılması gereken şey detaylı bir sağlık taramasından
geçirilmesidir. Bu sebeple kedide var olan hastalıkların tespiti ve tedavisi
yapılabilmektedir. Kedinin herhangi bir sağlık problemi yoksa bile yapılması
gereken aşıları vardır. İnsanların da dönemsel olarak veya yeni doğduklarında
yapılan temel aşıları vardır. Aynı durum kediler için de geçerli olup birer
ihtiyaçtır. Bu aşıların dikkatle takip edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda kedilere hangi aşılar yapılmalıdır? Bunu
ele alacağımız yazımızda kediler için
ciddi sorunlar oluşturan virüs ve hastalıkları da irdeleyeceğiz.
Aşı Nedir? Aşının Kediler İçin Önemi
Aşı insan ve
hayvanlarda koruma amaçlı vücuda enjekte edilen biyolojik karışımlardır. Aşının amacı virüs ve bakterilere karşı
savunma mekanizması oluşturmaktır. Genellikle çokça karşılaşılan
hastalıklara karşı vücudun bağışıklık kazanması için yapılır. Kediler de insanlar
gibi bazı virüslere karşı bağışıklıkları yoktur. Bu virüsler girdiği kedi
vücudunda bazı farklı sonuçlara sebebiyet verebilmektedir. Bu yüzden kedinin
korunması için bu tür aşıların yapılmış olması ve bu hastalıklara karşı
bağışıklık kazanmış olması gerekmektedir.
Kedi Aşılarının Genel Amacı
Kedilerde,
ortaya çıkmamış ama potansiyel olarak her an ortaya çıkabilecek hastalıklara
karşı savunma olarak bazı aşılar yapılmakta. Bu potansiyel hastalıklar
genellikle öldürücü olabilmekte veya ortaya çıktığında kalıtsal hastalıklar
bırakabilen hastalıklardır. Bu olası hastalıklara karşı vücudun antikor
üretmesi sağlanır ve antikor üretimi için de bazıları tek seferlik bazıları
periyodik olmak üzere belli başlı aşılar gerekmektedir. Antikor üretimini kedinin
doğal yollarla sağladığı durumlarda vardır. Hastalık geçirip atlatan bir kedi o
hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olur yani gerekli antikorları doğal
yollarla üretmiş olur. Kedilerin hastalıklara karşı bağışıklık kazanmaları
yavru kedilere de süt yoluyla geçebilmektedir. Süt yoluyla geçen antikorların
etkisi yeterli olmayacağından dolayı yine
yavru kedilere de bu aşıların yapılması şarttır.
Yavru Kedilerde Aşı
Yavru
kedilerin hastalıklara yakalanması çok daha olasıdır. Bağışıklığı düşük olan yavru kedinin aşıları ne kadar erken
yapılırsa, hastalıklara karşı bağışıklık kazanması da o kadar erken olacaktır.
Kediler için genel olarak yapılan ve önemli belli başlı aşılar şöyledir; karma
aşı, kuduz aşısı, lösemi aşısı. Kedilerin
aşı olmasından önce vücudunda bulunan tüm parazitlerden arındırılması
gerekmektedir. Parazitleri arındırılmış bir kedinin aşılarına ancak böyle
başlanabilir. Veteriner hekim kediye yapılması gereken aşıları yapmadan önce
kediyi detaylı ve genel bir sağlık taramasından geçirmesi gereklidir. Kedide
herhangi bir hastalığın olması durumunda aşı yapılması tehlikelidir. Veteriner
kontrolüyle birlikte tespit edilen parazit veya hastalık varsa önce bunların
tedavisi yapılmalı ardından kedinin aşıları yapılmalıdır. Tüm hastalık ve
parazitlerinden arındırılan kedi için
ilk olarak karma aşı yapılır ve aşının yaklaşık 3-4 hafta sonra tekrar
yapılması gerekmektedir. Yavru kediye karma aşıdan sonra yapılacak ikinci aşı
ise lösemi aşısıdır. Lösemi aşısı
kediler için oldukça hayati önem arz etmektedir ve bu aşının 3 hafta sonra
tekrar yapılması gerekmektedir. Kediler için en çok korkulan hastalık kuduz
hastalığıdır. Kediler üzerindeki etkisi insanlara da geçebilmekte ve insanlar
için de çok ciddi sorunlar teşkil edebilmektedir. Kuduz aşısı ise kedilerde ki en önemli aşıdır. Tek doz olarak
yapılan kuduz aşısı kediyi bu ciddi hastalık karşısında korumaya almış
olacaktır.
Yavru Kedi İçin Aşı Takvimi
Aşı
takviminin uygulamasını veteriner hekim var olan şartlara göre belirlemektedir.
Ancak genel bir aşılama takvimi söz konusudur. Yavru kediler için genel aşılama takvimi aşağıdaki gibidir.
-
6-8 haftalık yavru kedi için -
İç ve dış parazit aşısı
-
8-10 haftalık yavru kedi için -
Karma aşı
-
9-11 haftalık yavru kedi için -
lösemi aşısı
-
10-12 haftalık yavru kedi için - karma aşının ikinci dozu
-
11-13 haftalık yavru kedi için - lösemi aşısının ikinci dozu
-
12-14 haftalık yavru kedi için - kuduz aşısı
Kediler İçin Bazı Tehlikeli Hastalıklar Şöyledir
Feline Leukemia Virüsü: Kısaca FeLV olarak belirtilen bu hastalığın tedavisi yoktur. Yalnızca immun sisteminin destekleyici tedavilerle kedinin normal bir yaşam sürmesi sağlanabilmektedir.
Feline Immunodeficiency Virüsü: Kısaltılmış adıyla Fiv virüsü FeLV virüsü ile aynı familyadan gelmektedir. Küresel çapta bakıldığında dünya üzerindeki kedilerin %2 - %3 oranı bu virüs tarafından hastalık geçirmektedir. Hasta olan ve yaşam koşulları gereği riskli yerlerde olan kediler için bu oran daha da artmaktadır.
Panleukopenia Virüsü: Kediler için ölümcül bir hastalıkta Panleukopenia’dır. Doğada fazlasıyla yaygın olarak rastlanılan bu virüs kediler için ciddi bir tehdittir. Virüsün çok dayanıklı olması yıllarca yaşamasına sebep olmaktadır. Sıcaklığın 10 ila 20 derece arasında olduğu canlı yerlerde uzun yıllar hastalık yaymaya devam eder. Bu hastalığı kapmış olan kedinin tüm malzemeleri çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
Kuduz: İnsanlar arasında en çok bilinen kedi hastalığıdır. Filmlere, kitaplara bile konu edilmiş olan son derece tehlikeli bir virüstür. Kuduzun yalnızca kedilerde olduğu düşünülse de tüm memeli canlıların bu virüse yakalanması ve bundan etkilenmesi söz konusudur. Kuduz virüsünü kapan kediler ya ölür ya da itlaf edilmektedir. Deriden vücuda giren bu virüs bu anlamda bulaşıcı özelliği ile çok daha tehlikeli bir hale gelebilmektedir.
Bu virüslere karşı yapılan tüm aşılar her
sene tek doz yapılarak periyodik bir sistemle işlemelidir. Her yıl yapılmasının
sebebi, virüslere karşı olan bağışıklığın sürekli güçlenmesidir. Bu tür
virüslere karşı yapılan aşıların yanında mantar aşıları da yapılmaktadır.
Birçok veteriner hekim aşılama programlarına mantar aşılarını da
eklemektedirler. Kedi aşıları için
muhakkak kedi aşı karnesi düzenlenmelidir. Karnede aşı ismi ve aşıyı yapan
hekimin kaşesinin olması zorunludur.
Aşılar Yapıldıktan Sonra Kedinin Durumu
Aşı
sürecinden çıkan kedi çok yorgun ve halsiz olacaktır. Çünkü yapılan aşılar ağır
aşılar olacaktır. İştahının olmaması, hafif ateşlenme gibi yan etkilerde olası
durumlardır. Aşı sonrası kedinin
dinlenmesi gereklidir. Kedinin dinlenebilmesi için sessiz, sakin bir
ortamda yatırılması gerekmektedir. Kedinin aşı sonrası stres yaşamaması
gerekmektedir. Evin zorunlu olmadıkça kalabalık olmaması sağlanabilir. Kalabalık
ne kadar az olursa kedinin dinlenmesi o kadar sağlıklı olacaktır. Kedinin
aşıdan dolayı yaşayacağı yan etkilere hazırlıklı olmalısınız ama olması
gerekenlerin dışında bir durum söz konusu olduğu takdirde zaman kaybetmeden
veterinerle irtibata geçmelisiniz. Kedinin alerjik durumlarından kaynaklı
aşılarla oluşacak ters bir etkileşimde de hemen veteriner aranmalıdır. Böylesi
bir durum çok nadir yaşansa da sizin yinede tedbirli olmanızda her zaman fayda
olacaktır.
Kedi Aşı Ücretleri Ne Kadardır?
Kedi aşıları için standart belli fiyatlar yoktur. Bulunduğunuz bölgeye göre de aşı ücretlerinde değişiklik olabilmektedir. Kediniz için seçtiğiniz veteriner, istediğiniz aşılar, uygulanması gereken sağlık kontrolleri gibi değişkenlikler aşı ücretlerinin değişim göstermesine sebep olmaktadır. Pek çok veterinerin toplu sundukları tedavi, sağlık taraması gibi her şeyin içinde olduğu paket ücretler vardır. Genel fiziksel muayene, röntgen ve temel aşılar gibi süreçler bu paket kapsamına dahil edilerek ücretin daha uygun olması sağlanır.