KEDİLERİN PSİKOLOJİK VE İÇGÜDÜSEL DAVRANIŞLARI

Evlerimizde beslediğimiz kedilerin keşif bekleyen dünyasına girmeye hazır mısınız? Mesela kediniz, salladığınız bir ipe neden atladığını merak etmiyor musunuz? İpi alıp patilerinin arasına alır ve yerde yuvarlanır, ipi ısırmaya dişlemeye çalışır. Bu gibi tüm davranışlar kedinin içgüdüleri diye tabir edilmektedir. Milattan önce insanlar ile bağ kuran kedilerin vahşi doğa yaşamından kazandıkları ve hala genleriyle birbirlerine taşıdıkları içgüdüleri evlerimize kadar girmektedir. Kedilerin yaptığı tüm hareketlerin, sergiledikleri tüm davranışların sebepleri vardır. Bu sebepleri kedilerin geçmişlerine giderek veya vahşi doğadaki akrabalarında gizlidir. Kedilerin vahşi doğadaki akrabaları hala avlanmakta veya av olmamak için çeşitli önlemler almakta olduklarını biliyoruz. Tarihte insanların tahıl depolarına içgüdüleri ile çözüm olan kedilerin renkli ve büyülü dünyalarına girmeye başlayalım.

Kediler Tuvaletlerini Yaptıktan Sonra Neden Üstüne Toprak veya Kum Atarlar

Bu davranış kedilerin içgüdüleri ile açıklanabilmektedir. Vahşi doğa yaşamında yırtıcı avcılara av olmamak için yerleri tespit edilmesin diye tuvaletlerinin üstünü kapatırlar. Düşününce çok mantıklı gelen bu davranış, evlerde kedi bakımının kolay olmasının en büyük sebebidir. Annesi ile zaman geçirmiş olan bir kedi bunu hemen öğrenir ve yaşamı boyunca bu alışkanlığını devam ettirir. Kedilerin vahşi doğada yaşayan akrabalarını gözlemle şansınız olursa aynı davranışları onlarında sergilediğini göreceksiniz. Kedilerin vahşi doğa yaşamından kazandıkları bu davranış artık evlerimizin içinde sıradan bir durum gibidir.

Kedilerin Hareketli Şeylere Saldırması

Kediler top ve hareketli oyuncaklara bayılmasının sebebi yine içgüdüleridir. Top veya diğer hareketli oyuncaklar kedi için av demektir. Kedilerin insanlarla bağ kurmalarının ana sebebi kemirgenlere karşı olan etkili savunmaları. Bu etkili savunmaları zayıflamış olsa da hala etkisini kediler üstünde sürdürmektedir. Çünkü bu genetik olarak kediye annesi ve babası tarafından aktarılarak geldi. Kedilerin bu davranışları avlanma içgüdülerine işaret etmektedir. Avlarının sürekli hareketli olması ve patileriyle onları avlamaları günümüzün kedi oyunları olarak karşımıza çıkmaktadır. Kedinin bu oyunu hem içgüdülerini tatmin ettiği için kediye zevk verir, hem de içgüdülerine hizmet eden bir oyun olması ona zevk verir. Bizim kediler için en zevkli oyun dediğimiz davranışın arkasında binlerce yıllık genetik bir birikim vardır aslında.

Kedilerin Yüksek Yerlere Çıkması

Evin içinde kedinizi hiç arayıp ve bulamadığınız oldu mu? Birkaç kez bu döngüyü tekrar ettikten sonra, ortada görünmeyen kedinizin dolabın üstüne çıktığını artık adınız gibi bilmeye başlarsınız. Kedilerin sürekli yüksek yerlere çıkıp uzanmaları veya etrafı izlemeleri içgüdüsel bir harekettir. Vahşi doğa yaşamında kedi akrabalar yırtıcı avcılardan korunmak için yüksekçe yerlere çıkıp etrafı gözetlerler. Bunun amacı olası tehlikeleri önceden görmektir. Bu davranış kedileri hem daha güvende hissettirir hem de olası tehlikeleri kontrol altına aldığını hissettirdiği için huzur verir. Kedinizin yüksek yerlere çıkmasının sebebi budur. Artık bu davranışın çok sıradan bir şey olmadığını biliyorsunuz.

Kedilerin Bir Şeylerin Altına Gizlenmesi

Kedilerin yatakların altına girip gizlendiğini hepimiz anımsarız. Kedinin halının altına girmesi, battaniyenin altına girmesi de yine çok tanıdık davranışlardır. Bu gibi davranışların sebepleri de yine vahşi doğa yaşamı ile açıklanabilmektedir. Doğada av olmamak için, tehlikeli avcılardan gizlenmek için bir şeylerin altına gizlenen kediler, artık evlerimizde yatak altına veya battaniye altına gizlenmektedirler. Bu davranışından hiç vazgeçmeyen kedilerin en gelişmiş içgüdüleri gizlenmeleridir. Sokakta köpek tarafından kovalanan bir kedinin ilk yaptığı şeylerden biri de arabanın altına veya herhangi bir şeyin altına gizlenmektir. Kedinin yüksek yerlere çıkması mesela ağaç gibi bu da tamamen korunma iç güdüsüyle yaptıkları şeylerdir.

Kedilerin Mobilyaları Tırmalaması

Kediler pençelerini her zaman hazır tutmalılar. Her an bir av-avcı savaşı içine girebilirler. Kedilerin mobilyaların kenarlarını sürekli tırmalamasının altında ki asıl sebep pençelerini sürekli hazır tutma istekleridir. Vahşi doğada pençelerini hazır tutmak için birçok şeye başvurabilen kediler, evin içinde maalesef bunun için sizin mobilyalarınız seçmektedir. Mobilyalarınızı korumak istiyorsanız kedilerin bu iç güdülerine hitap eden tırmalama mekanizmalı oyuncakları mevcuttur. Bu tür oyuncaklar kedinizi bir nebze olsun mobilyalardan uzak tutacaktır. Kedilerin bu davranışının bir diğer sebebi de alan belirlemektir. Bu alanı sürekli belirgin bırakmak isteyen kediler bu alanı sürekli tırmalamakla uğraşırlar.

Kedilerin Sürekli Pencere Kenarına Çıkması

Kediler tehlikenin dışarıda olduğunu fark etmiştir. Tehlikenin geleceğini hissettikleri alanı sürekli izlemek isteyen kediler bu sebeple pencere kenarlarına çıkmaktadırlar. Pencere kenarlarına çıkan kediler için başka sebeplerde sıralanabilir. Örneğin dışarıda gördüğü bir kediye en yakın hissettiği yer orasıdır. Bir başka sebepte uçan kuşların olmasıdır. Kuşlar kediler için bir avdır ve bir umut belki avlarım diye pencere kenarlarına çıkabilmektedirler. Son sebep ise yüksekçe yerleri sevmesidir. Evin içindeki yüksek alanlardan biri olan pencere kenarları bu yüzden kediler için ilgi çekici mekanlar olabilmektedir.

Kedinin Hamur Yoğurma Hareketi

Kedinin hamur yoğurma hareketi yine genetik yollarla açıklanabilir, ama çok eskiye gitmeden bunu açıklayabiliriz. Bu davranışın ana sebebini açıklamak anne kedinin süt verme sürecine gidebiliriz. Annesinden süt emerken annesinin karnına masaj yapan kediler memnuniyetlerini belirtmelerinin yanında daha çok süt gelmesinin peşindedirler. Kedinin huzurlu hissettiği anlarda genellikle bu hareketi yapmasının ana sebebi bu davranıştır. Biberon ile süt verdiğinizde muhtemelen bu hareketi bacağınıza veya kollarınıza yapacaktır.

Hastalanan Kediler Neden Gizlenmeye Çalışır?

Hastalanan bir kedinin gizlenmesi yine içgüdüsel davranışlarla açıklanabilmektedir. Vahşi doğa yaşamında hastalanan bir kedi güçsüz olduğunu fark ederek kaçamayacağı için gizlenmekteydi. Bu davranış günümüzde halen kedilerde yaşayan bir güdüdür. Hastalanan bir kedinin saklanma isteğinin altında bu vardır.

Kedinin Ev İçinde Hızlıca Koşuşturması

Kedinin bu hareketi yine vahşi doğanın izleridir. Tehlikeyi hisseden kedi durumun değerlendirmesini bu ani hareketlerle yapar ve bu sürede de çevreyi taramaya çalışır. Amacı gelecek olan tehlikeye karşı çözümleri sıralamaktır. Bu davranış sergileyen kedileri durdurmayın küçük bir süre sonra tehlike için yanlış anons olduğunu fark edeceklerdir.  

Bu tür davranışların hepsi içgüdüsel olarak kediler tarafından sergilenmektedir. Bu davranışların dışında kalan birçok davranışın da sebebi psikolojiktir. Psikolojik sebeplerle açıklanabilecek bazı kedi davranışlarını da belirtmekte fayda olacaktır.

Kedilerde Bazı Psikolojik Davranışlar

- Kedinin sizi yalaması, annesinin onu doğurduğu ilk anlarını hatırlatır. Anne kedi doğan yavrusunu yalayarak temizler. Bu davranışı sergileyen kedi sizi seviyor ve size inanılmaz güveniyor demektir.

- Kedilerin bir diğer davranışı da bacaklarınıza sürtünmektedir. Geldiğiniz ortamda kedi varsa hemen ayaklarınıza sürtünerek yürümeye başlar ve bu kedinin size selam verme şeklidir aslında.

- Kedinizin hiç görünmez kumlarla tuvaletini kapatmaya çalıştığına tanık oldunuz mu? Bu ana tanık olduysanız eğer, kedi kumunu zamanında temizlemediğinizi belirtmiş olacaksınız. Kedi daha önce kumla tuvaletini kapatmak isterken ayağına takılan pisliği onu psikolojik olarak görünmeyen temiz kuma götürmektedir.

- Kediniz dışarıda bulup, öldürdüğü böcekleri size getirmesinin sebebi ne olabilir? Bunun sebebi size hediye vermek istemesi veya avını saklamak için güvenli bir yere getirme isteği olabilir. Bir diğer sebepte kediniz sizi avlanmayı beceremeyen bir avcı olarak görmesidir.