DİŞİ KEDİLERDE KISIRLAŞTIRMA NASIL YAPILIR?
Dişi
kedilerde kısırlaştırma operasyonu erkek kedilere nazaran çok daha zor ve
tehlikelidir. Dişi kedilerin kısırlaştırması tam bir operasyon gerektirdiğinden
bazı riskleri de beraberinde getirmesi olasıdır. Kedi ve Köpek gibi evcilleştirilen hayvanların kısırlaştırılması
konusu günümüzde çokça tartışma konusu olsa da, hayvan hakları aktivistleri
tarafından birkaç önemli argüman ile desteklenmektedir. Etik olması konusu
aktivistler tarafından kabul edilse de kısırlaştırmanın gereklilik olduğu
savunulmaktadır. Artan kedi popülasyonunun yaşadığı ciddi hayati sorunlar
kısırlaştırmanın haklılığını ön plana çıkarmaktadır. Kedi popülasyonunun
artmasıyla birlikte şehir hayatını yaşayan kedilerin şartları giderek zorlaşmaya,
barınaklarda yeterli bakım alamamaya, sağlık sorunlarında yetersiz kalınmaya
başlanmıştır. Yeni doğan kedi yavrularının büyük bir kısmı doğum esnasında veya
birkaç haftalık süreçte maalesef yaşama veda etmektedir. Bunların başlıca
sebepleri; yeterli beslenememek, annenin yeterince beslenemememsinden
yavrularını besleyememesi, kötü muamele, müdahale edilemeyen sağlık sorunları
vb. gibidir.
Çözüm Kısırlaştırma mı?
Artan kedi
popülasyonunun sebepleri arasında gösterilen, kedi üretimi ve ticareti de bu hayati
sorunlara ön ayak olmaktadır. Kedi satışı yapan kişilerin, arz edilmesi
üzerine, kedileri kötü şartlarda, annesine bazı durumlarda kimyasallar vererek,
üretmektedir. Cins kedi isteğinin de yine kedilerin dünyasında kötü şartların
doğmasına sebebiyet verdiğini söylemekte fayda var. Tüm bu kötü şartları ve
koşulları düşününce bunlara karşı tek çözümün kedilerin ve köpeklerin
kısırlaştırılması olarak ortaya çıkması doğaldır. Tüm hayvan severlerin ortak
isteği, ne kadar etik olmasa da, kedi ve köpeklerin kısırlaştırılmasından
yanadır. Doğum sürecine giren bir kedinin bakımı da bu sebeple reddedilmemeli
ve en iyi şekilde anne kediye, akabinde doğacak yavrulara bakılmalıdır.
‘Dişi Kedilerde Kısırlaştırma’ Düşünenler İlk Ne Yapmalı?
Dişi
kedilerin yavru kedi olma dönemleri yaklaşık beş aylık olmalarıyla bitmektedir.
Beş aylık olan dişi bir kedi artık ergenlik dönemine girmiş sayılmaktadır. Bu
dönemle birlikte çiftleşme isteği dişi kedide görülmeye başlanmaktadır.
Ergenliğe giren bir kedinin çiftleşme isteği kızışma dönemi ile birlikte
gelecektir. Kızışma dönemine giren dişi
bir kedi belli başlı davranışlarla bunu size hissettirecektir. Size karşı
daha sevgi dolu, şefkatli olması, sürekli sevgi istemesi gibi davranışların
aşırısı dişi kedinin kızışma dönemine girdiğini göstermektedir. Dişi bir
kedinin kızışma dönemleri periyodik olarak devam eden süreçlerdir ve
kısırlaştırma operasyonları için en ideal dönem kızışmadan öncesidir. Dişi kedinizi kısırlaştırmak istiyorsanız
bu dönemleri dikkatli takip edebilir veya uzman veteriner hekimden destek
alabilirsiniz. Dişi kedinin kısırlaştırılmasına karar veren kedi sahibinin iyi bir
veteriner hekim araştırması yapması ve bu doğrultuda en iyi hekimi bulup
operasyon için ona başvurması gerekmektedir.
Dişi Kedilerde Kısırlaştırma Operasyonu Nasıl Yapılır?
Kısırlaştırılmasına karar verilen dişi kedi için uzman veteriner hekim bulunur. Kısırlaştırma operasyonunu yapacak olan veteriner hekim ilk olarak kedinin kızışma döneminde olup olmadığını kontrol edecektir. Kızışma dönemine girmiş olan bir kedinin kızışma sürecinin bitmesi beklenmektedir. Dişi kedinin kızışma döneminde olmaması ile birlikte kısırlaştırma operasyonu başlamaktadır.
Dişi kedilerde iki farklı kısırlaştırma operasyonu mevcuttur. Bu operasyonlardan ilki sadece rahmin alınması operasyonudur. Rahimle birlikte bazen yumurtalıklarda alınır; ama bir veya iki yumurta bırakılmaktadır. Rahmi alınmış olan bir kedi kızışma dönemlerini yaşayabilir ve çiftleşebilir, ancak bu çiftleşmeden hamile kalma olasılığı yoktur. Bunun sebebi yumurtalıklarının olmasıdır. Rahmi alınan bir kedinin çiftleşme isteği ve bununla birlikte kızışma dönemi süreçleri devam edecektir.
Rahmi
alınan ve bir veya iki yumurtalığı bırakılan dişi kedi için, oluşabilecek
tehlikeli komplikasyonların bilinmesinde fayda var. Yumurtalığı alınmayan kedi,
bu operasyon sonrası yumurtalıkların birbirine yapışması veya etrafına sarılı
zara yapışması gibi tehlikeli sonuçlarla karşılaşabilir. Bu gibi durumlar
vücutta tehlikeli komplikasyonlara sebep olmakta ve kediye zarar
verebilmektedir.
Rahim ve Yumurtalıkların Birlikte Alındığı Kısırlaştırma Operasyonu
Dişi kediler için
ikinci bir kısırlaştırma operasyonu ise rahmin ve yumurtalıkların birlikte
alındığı operasyonlardır. Bu operasyon veteriner hekimler tarafından daha çok
tavsiye edilen kısırlaştırma yöntemidir. Rahim
ve yumurtalıkların alınması sebebiyle vücutta olası yumurtalık
komplikasyonlarının önüne geçilmiş olur. Dişi kedide bu operasyon sonrası
çiftleşme isteğinin olması söz konusu değildir.
Kısırlaştırma Operasyonu Öncesi Neler Yapılmalı
Dişi kedilere
kısırlaştırma operasyonundan önce narkoz verilmekte ve bu operasyon narkoz ile
yapılmaktadır. Bu sebeple kedinin operasyondan önce 12 saat boyunca yemek
yememiş olması gerekmektedir. Bu süreçte sadece su içebilen kedilerin operasyon
sonrası yine su verilmesi ancak kendisine gelmesiyle olabilir. Erkek kedilere
göre daha uzun ve riskli bir kısırlaştırma operasyonu geçiren dişi kedilerin,
operasyon sırasında karınlarına atılan çizik (duruma ve ameliyata göre çizik
sayısı artabilir) ile ameliyat gerçekleştirilir. Çiziğin büyüklüğü ve sayısı
iyileşme sürecini etkileyebildiğinden, veteriner hekim ile operasyon öncesi tüm
detayların konuşulması gerekmektedir.
Dişi Kedilerde Kısırlaştırma Operasyonu Sonrası Bakım Nasıl Olmalıdır?
Erkek kedilerin 3-4 saat gibi bir sürede kendilerine geldiği kısırlaştırma operasyonları dişi kedilerde daha uzun olmaktadır. Dişi kedilerin operasyon sonrası kendilerine gelmeleri yaklaşık 10-15 saat aralığında olabilmektedir. Yiyecek ve İçeçek bu süre boyunca kediye verilmemelidir. Bu sürede kedinin kusmaması için kendine gelmesi beklenmektedir. Yavaş yavaş kendisine gelmeye başlayan kediye azar azar su verilebilir.
Ağır bir operasyon geçirmiş olan dişi bir kedinin halsiz olması gayet normal bir durumdur. Eve getirilen kedi açık bir alanda değil, kapalı olması gereken bir sepette uyutulması daha iyi olacaktır. Açıkta bırakılan kedi ayık olma – uykulu olma arası bir süreçte yarasına zarar verebilmektedir. Kedinin kendine gelmesi ve beraberinde kedinin yarasına alışması süreciyle birlikte dişi kedinin sürekli gözlenmesi gereklidir. Yarasının kendisine yabancı gelmesi sebebiyle dişi kedinin yara bezini sökmeye, çıkarmaya çalışması gayet doğaldır. Bu gibi durumların yaşanmaması için kedinin dikkatlice gözlenmesi gerekmektedir. Kedinin yarasını dişlemesi, yalaması gibi durumlar iyileşme sürecini uzatacağından buna engel olmak için gerekli yakalıklar da takılabilir.
Kısırlaştırma
operasyonundan sonra kedinin uyumaya ve dinlenmeye ihtiyacı olacaktır. Kedinin halsiz olması
gayet normal olacaktır. Bu süreçte kedinin olası yan etkileri yaşabileceğinden,
hafif ateş, halsizlik gibi, gözlemlenmesi ve ağır bir durum yaşanması halinde
hemen veteriner hekime bildirilmesi hayati önem arz edecektir. Kedinin uyuma ve
dinlenme ihtiyacı için evin sessiz sakin yeri seçilmelidir. Kedinin hızlı
iyileşmesi iyi bir uyku ve dinlenmesi ile doğru orantılıdır. Kedinin uyuduğu
yerin temiz olması önemlidir. Gereksiz kalabalıktan kaçınılmalı ve kedinin
uyuduğu yerin sık sık temiz havayla havalandırılması sağlanmalıdır.
Dişi Kedinin Kısırlaştırılmasının Faydaları Nelerdir?
-
Dişi bir kedinin
kısırlaştırılması
öncelikle yumurta kanserine karşı net bir çözümdür. Rahim kanseri riskinin de
en aza indirilmesi dişi kedinin kısırlaştırılması ile sağlanabilmektedir.
-
Kısırlaştırılmayan
dişi bir kedinin
kızışma dönemleri beraberinde farklı davranışlar getirmektedir. Sürekli
miyavlamak, mırlamak, dışarı çıkmaya çalışmak gibi.
-
Kızışma
dönemine giren dişi kedinin çiftleşememesi sebebiyle başka sorunlar ortaya
çıkmaktadır. Kızışma dönemiyle birlikte gelmeyen bir çiftleşme ritüeli, dişi
kedinin psikolojik sorunlar yaşamasına depresyona girmesine sebebiyet
vermektedir. Ayrıca ishal, iştahsızlık, kusma gibi durumlarda bu sebeple
birlikte yaşanmaktadır.